Waarom straffen niet helpt

In dit blog wil ik met je delen hoe je onze kinderen het beste kunt corrigeren als zij onaanvaardbaar gedrag vertonen.  

Focus je op de emoties van het kind, niet op het negatieve gedrag

Allereerst is het belangrijk om te weten dat onze kinderen negatief gedrag laten zien als zij stress ervaren. Dit negatieve gedrag is niet bewust. Het komt niet voort uit een bewust bedachte intentie. Het komt voort uit een onbewuste plek van angst, boosheid of frustratie. Dus als jij aan onze kinderen vraagt of tegen ze schreeuwt: Waarom heb je dit gedaan? En onze kinderen zeggen: Ik weet het niet. Dan spreken zij de waarheid. Zij weten zelf ook niet waarom zij dit gedrag laten zien omdat dit vanuit een onbewust plek komt. Vanuit het reptielenbrein in plaats van uit het mensenbrein. 

Onthoud: “Onstabiele kinderen hebben onstabiel gedrag” 

Neem hun gedrag dus niet persoonlijk. Ik weet dat dit heel moeilijk is. Ik ken de gevoelens maar al te goed.: zij doet dit om mij boos te maken, zij is vandaag opgestaan met de intentie om mijn dag te verpesten, zij wist dat als zij dit zou doen zij in de problemen zou komen en nu doet zij het toch enz. enz… Deze aannames zijn echt denkfouten, onze kinderen willen net als alle anderen kinderen dat wij van ze houden en ze willen goede kinderen zijn. Maar onze kinderen zijn angstig en ervaren stress, boosheid of frustratie en laten daarom het onaanvaardbare gedrag zien. Het is echt niet om ons pijn te doen. 

Een cognitief gesprek voeren over het onaanvaardbare gedrag heeft dan ook niet veel zin. Het zal een zinloos, frustrerend gesprek worden. Maar daar was je natuurlijk zelf al achter gekomen. Ga dus geen gesprek voeren met de structuur van: He, nu heb je toch weer dit, dit en dit gedaan. En dan weet jij toch donders goed dat er dan dat, dat en dat gebeurt. Zinloos! Een veel beter gesprek zou zijn: Lieverd, ik denk dat jij gisteren een moeilijke dag hebt gehad. Misschien voelde jij je wel angstig, boos of gefrustreerd. Je gaat dus niet direct in op het gedrag zelf maar je gaat inzetten op de emotionele staat van je kind tijdens het negatieve gedrag. Je kind zal misschien zeggen: Waar heb je het over? Jij zou kunnen zeggen: Nou, als jij dit, dit en dit doet dan weet ik dat jij je overdonderd voelt en misschien ook wel angstig, boos of gefrustreerd. Misschien zou je mij daar iets over kunnen vertellen? Het is ook helemaal goed als je kind dan vervolgens weer zegt: Weet ik veel! Je kunt immers de emoties en de antwoorden van je kind niet bepalen. Maar het is belangrijk dat je het gaat hebben over de emoties van je kind en niet over het gedrag. En vandaar uit te gaan kijken hoe jij je kind het beste kan helpen zodat het de volgende keer niet in de verleiding kan komen. 

Kalender-, emotionele- en mentale leeftijd.

Wat ook heel belangrijk is, is om te weten dat als onze kinderen onaanvaardbaar gedrag laten zien hun verschillende leeftijden soms ver uit elkaar kunnen liggen. Mijn dochter is nu inmiddels 15 jaar. Ze wil dus doen wat andere kinderen van 15 jaar doen. Ik moet mij er dus steeds van bewust blijven dat zij op haar ‘andere leeftijden’ veel langer scoort. Als ik dit niet doe komt zij in de problemen. Zij wordt dan overvraagd wat gegarandeerd voor problemen gaat zorgen. Het zou niet eerlijk van mij zijn om dit van haar te verlangen. Zoals je het heel logisch vindt dat je een kind van 6 niet alleen naar de film laat gaan zo zijn ook veel leeftijdsadequate activiteiten voor mijn dochter te hoog gegrepen. Bijvoorbeeld: Zij zou gezien haar kalenderleeftijd best alleen naar de stad of bioscoop kunnen. Maar haar emotionele- en mentale leeftijd kunnen dit nog absoluut niet aan. Natuurlijk zou zij het liefst met vriendinnen zelf naar de bios of stad gaan. Maar gelukkig vindt zij het geen groot probleem dat ik haar overal naar toe breng en haar dan op een bepaald tijdstip weer ophaal. Een ander voorbeeld was het schoolkamp in groep 7. Natuurlijk wilde mijn dochter heel graag op kamp. Toch kreeg ik van onze therapeut te horen dat het niet verstandig zou zijn, te veel prikkels en geen rustmomenten. Als tussenoplossing heb ik toen besloten om zelf in een huisje dicht bij het kamp te gaan zitten zodat ze elke dag in het vakantiehuisje kon slapen. Op deze manier had zij toch haar rustmomenten om even bij te komen en kon zij bovendien in de nacht toch nog haar zo belangrijke uurtjes slapen om weer bij te tanken. Voor mij even slikken zo van maandag tot vrijdag in een verlaten huisje op een park maar mijn dochter is maar mooi op kamp geweest, iets wat ze zo graag wilde. Het is dus belangrijk om altijd de verschillende kalenderleeftijden in je achterhoofd te houden als jij onze kinderen wilt corrigeren. Als ik mijn dochter zou laten doen wat kinderen van 15 jaar aankunnen kan ik ervan uit gaan dat mijn kind onaanvaardbaar gedrag gaat vertonen. Bovendien zou ik haar ook in gevaar brengen als ik ervan uit zou gaan dat zij dit aan zou kunnen. 

Consequenties v.s. straffen. 

Misschien denk je nu; ja dat is even lekker, getraumatiseerde kinderen kunnen er niets aan doen dat zij zo doen en je kunt ze ook niet straffen want dat helpt niet. Gelukkig is dit niet waar. Je kunt onze kinderen heel goed leren wat aanvaardbaar en niet aanvaardbaar is. Dit kun je onder andere doen door consequenties te verbinden aan negatief gedrag. Dus in plaats van te straffen kun je ook consequenties aan negatief gedrag verbinden. Ik zal een voorbeeld met je delen: 

 In de afgelopen meivakantie kwam ik erachter dat mijn dochter toch weer een manier had gevonden om muziek te downloaden via iTtunes. Op de een of andere manier werkte een van de beveiligingen die wij op alle apparaten hebben gezet niet goed meer. Natuurlijk kom je daar achter als je de rekening van je creditkaart krijgt. Doordat wij in het verleden ook al eens met deze situatie te maken hadden gehad wist mijn dochter dat dit onaanvaardbaar gedrag was en ze wist ook dat wij er een consequentie aan zouden verbinden als het weer voor zou komen. In plaats van boos te worden ben ik met mijn dochter aan tafel gaan zitten en heb ik met haar besproken hoe we dit het beste zouden kunnen oplossen. We hebben samen een lijst gemaakt van klusjes die zij zou kunnen doen om het geld weer terug te verdienen. De telefoon, iPad en laptop werden opgeborgen. Tijdens de vakantie heeft mijn dochter allerlei klusjes gedaan. Ze heeft zo goed haar best gedaan dat zij op de laatste dag van de vakantie haar schuld had afgelost. Als je op deze manier ‘straft’ dan heb je een veel grotere kans dat je kind de volgende keer wel twee keer nadenkt over het negatieve gedrag. Na een paar dagen riep ze al tegen haar broertje: Ik ga echt nooit meer dingen op internet kopen zonder het te vragen! 

Ik vond het persoonlijk best gezellig dat zij deze klusjes ging doen. We hebben samen eten gekookt en ze heeft op zondag helemaal zelf een heerlijke tomatensoep gemaakt. Ik zag haar gewoon in haar zelfvertrouwen groeien. Ze mocht zelf de taakjes kiezen en ook het bedrag wat erbij paste. Het grappige was dat ze bedragen opnoemde die ik zelf ook redelijk vond. Op zondag moest ze nog 5 euro verdienen om het laatste restje schuld af te lossen. Toen vroeg ze: Mag ik ook mijn zakgeld gebruiken om de schuld af te lossen? Daar heb ik toen nee op gezegd. Vervolgens is ze toen het hele huis gaan stofzuigen en samen met nog wat andere klusjes voor papa had ze toch aan het einde van de dag de gehele schuld afgelost. Kortom als je onze kinderen echt wilt helpen focus je dan op de emotie bij negatief gedrag en niet op het negatieve gedrag en straf onze kinderen niet maar geef ze consequenties.