Hechting en Kerstdagen

Feestdagen en hechtingsproblemen zijn eigenlijk gewoon geen goede combi. Wat voor ons leuk, spannend en gezellig is, is voor kinderen met hechtingsproblemen onoverzichtelijk, stressvol en chaotisch. Mijn dochter heeft er elk jaar weer last van. Er zijn weer veel meer momenten van onbereikbaarheid. Ze haalt weer allerlei ‘gedoe’ uit. Er worden weer meer dingen kapot of kwijt gemaakt. Ook dingen waar ze zelf best waarde aan hecht. Maar het lijkt alsof ze dat op het moment dat ze het kwijt raakt niet kan laten zien. Ze heeft dan een gelaten houding over zich. Er gebeuren weer allerlei dingen op school waarvoor gehandeld moet worden. Veel van dit ‘gedoe’ is terug te brengen op het ‘fight&flight systeem’ dat niet goed werkt bij onze kinderen. In Amerika is een onderzoek gedaan naar kinderen met hechtingsproblemen in de klas en hun fight&flight systeem. Het bleek dat getraumatiseerde kinderen 15 maal vaker in het fight&flight systeem kwamen dan gewone kinderen. Op het moment dat je in deze overlevingsmodus schiet kun je niet meer goed reageren, laat staan leren, communiceren en concentreren. De kinderen komen in een neerwaartse spiraal terecht. Het beste is om de feestdagen met een goed plan in te gaan. Weet dat als je kind iets kapot maakt of kwijt raakt je kind eigenlijk wilt zeggen: mam, ik heb het moeilijk, ik ervaar te veel chaos en weet niet hoe ik dit moet uiten. Dit is mijn manier om te laten merken dat ik stress en chaos ervaar. Als het je lukt, blijf dan geduldig en laat je kind weten dat je snapt dat hij of zij het moeilijk heeft. Als je kind dingen heeft kwijt of kapot gemaakt vraag dan: Hoe voel jij je nu? Voel jij je nu boos, verdrietig, bang of blij? Het is heel fijn om dit bij je kind te doen omdat het zelf chaos ervaart en in die chaos vaak niet weet hoe het zich voelt. Door het te benoemen komt er weer overzicht in de chaos. En, luister naar je kind. Maar dan bedoel ik wel luisteren om te horen en niet luisteren om vervolgens te preken. Mijn grootste fout! Gewoon luisteren om vervolgens alleen te zeggen: dank je wel voor het delen en je kind een hele dikke knuffel te geven.

Feesttradities

Kinderen met hechtingsproblemen zijn gek op vaste rituelen. Dit geeft hen houvast in hun chaotische leven. Maak daarom zoveel mogelijk jaarlijkse tradities. Laat de kinderen zoveel mogelijk deel uitmaken van de feestdagen. Dan voelen zij zich meer deel van het geheel. Veel te vaak hebben zij als ervaring: ik ben het kind dat alles altijd maar weer verpest. De feestdagen kan een geweldige periode zijn om kinderen met hechtingsproblemen het gevoel te geven dat zij er ook toe doen. Laat hen bijvoorbeeld kerstversieringen maken en hang deze elk jaar weer op. Versier samen met de kinderen het huis. Maak daar een klein feestje van. Zet allemaal een kerstmuts op en versier het hele huis. Ik weet van mijn dochter dat ze altijd versiering op haar kamer wil. Laat dat ook gewoon lekker gebeuren. Maak van de kerstboom optuigen een klein feestje met lekkers erbij. Laat je kind met hechtingsproblemen de piek in de boom zetten, dat is toch wel een beetje het belangrijkste ornament in de boom. Of laat hen als de boom is opgetuigd voor het eerst de verlichting aandoen. Ook voor kinderen altijd een magisch moment. Als er moeilijke momenten zijn met je kind, vat het dan niet persoonlijk op. Het is niet je kind maar het hechtingsmonster dat aan het opspelen is. Je kind heeft het moeilijk en heeft hulp nodig. Kijk of je die hulp kunt geven. Als dit niet lukt, wat heel begrijpelijk is laat dan iemand anders je kind helpen.

Cadeaus en kinderen met hechtingsproblemen

Kinderen met hechtingsproblemen hebben vaak een hele andere reactie bij het krijgen van cadeautjes dan andere kinderen. Het kan namelijk zijn dat je kind het gevoel heeft dat het de cadeautjes helemaal niet verdient. Dit kan erg verwarrend zijn voor je kind. Waarom krijg ik zoveel cadeautjes, ik ben toch altijd het stoutste kind? Waarom zou ik deze cadeautjes wel verdienen? Dit kan je kind een heel verwarrend gevoel geven. Het is niet dat ze er niet blij mee zijn. Ze weten alleen niet goed hoe ze met hun gevoelens om moeten gaan. Daarom kan het lijken dat ze er niet blij mee zijn. Het kan daarom heel goed zijn dat zij in hun fight&flight modus schieten en daarom niet meer goed kunnen reageren. Het is een beetje zoals met jouw moederliefde; ze verlangen ernaar maar kunnen het tegelijkertijd niet goed verdragen. Een hele grote paradox voor onze kinderen. Een grote tip die ik jou daarom mee wil geven is: geef je kind niet te veel cadeaus. Geef hem of haar één groot cadeau en een paar kleine cadeautjes.. Dat is echt genoeg. De balans van de cadeaus en de liefde die ontvangen kan worden moet een beetje in balans zijn.

Focus op het geven in plaats van het krijgen

Nu onze kinderen wat groter zijn focussen wij bij het geven van de cadeaus op het GEVEN van de cadeaus en niet op het KRIJGEN van de cadeaus. De kinderen moeten voor iedereen een cadeau kopen en wij kopen ook voor iedereen een cadeau. Hiermee creëer je bewustzijn bij je kind. In plaats van alleen maar bezig zijn met hun eigen verlanglijst en behoeften moeten zij nu nadenken over wat de behoeften zijn van een ander. En daar dan ook iets voor kopen. Erg leuk om dit met de kinderen te doen. Het is nog nieuw in ons gezin dus de kinderen zijn er nog wel een beetje onzeker over. Maar eh, hoe zit dat dan met mijn verlanglijst als iedereen maar 1 cadeau mag kopen. Nou dan wordt er voor iedereen maar 3 cadeautjes gekocht. Oo, oké maar dat wil ik wel weten welke cadeaus ik zeker krijg. Ja, dat weet je natuurlijk nooit. Mm, dat is waar, maar ik wil toch zeker dit en dit krijgen. Erg grappig wat er dan allemaal gebeurt bij je kind. Als het moment van cadeaus uitpakken is gekomen. Laat dan ook de focus op het geven liggen. Om de beurt mag één persoon een cadeau uitzoeken en geven aan de ander waar het voor bestemd is. Als het cadeau is uitgepakt kan je kind ervaren hoe het is om een cadeau te kopen voor een ander en dan te zien hoe je iemand blij kan maken door iets voor een ander te doen.

Grote diners tijdens de feestdagen

Familie bijeenkomsten kunnen voor kinderen met hechtingsproblemen enorm stressvol zijn. Alles is op die dag anders en de focus van mama is niet op het kind maar op de gasten en het feest. Je kind voelt zich dan niet veilig. Wees daarom alert op je kind en zorg dat je jouw kind dichtbij je houdt zodat het toch nog iets van veiligheid kan voelen. Juist op feestdagen moeten onze kinderen het gevoel hebben dat zij er ook bij horen. En ik weet het uit ervaring, geduld hebben tijdens deze feestdagen is een enorme uitdaging! Toen mijn dochter nog klein was, was zij tijdens diners en feestdagen een ‘zwaan kleef aan’, ze week niet van mijn zijde af. Op een gegeven moment werd ik er helemaal gek van. Jammer genoeg wist ik toen nog niet wat de symptomen van hechtingsproblemen waren en wat je daar het beste mee kunt doen. Nu weet ik dat ik mijn dochter dichtbij mij moet houden en zo nodig naar huis moet gaan omdat de prikkels te veel voor haar zijn. Toen vond ik dat ze een grote meid moest zijn en probeerde haar bij de andere kinderen neer te zetten om mee te spelen. Wat natuurlijk helemaal niet werkte, ze kwam steeds weer terug naar mij. Erg frustrerend!

Als je kind overprikkeld is:

1. Laat je kind op een trampoline springen. Dit werkt enorm goed voor kinderen met hechtingsproblemen. [Ik heb zelf een kleine trampoline in de huiskamer staan.] Of laat je kind op een grote bal zitten en laat je kind op deze bal een poosje op en neer wippen. Dit is geweldig rustgevend voor een kind. [Mijn dochter vindt de bal heel fijn om op te zitten aan het einde van de dag, die heb ik ook in de huiskamer liggen op de trampoline… misschien niet echt esthetisch maar wel handig.] Laat je kind lekker buiten spelen: rennen, voetballen, steppen, fietsen. Het maakt niet uit wat. Als het maar even lekker buitenadem raakt en een lekkere dosis zuurstof binnenkrijgt.

2. Geef je kind time-in tijd in plaats van time-out Hoe moeilijk het ook is, als het je lukt, neem je kind dan dichtbij als het hechtingsmonster aan het opspelen is. Ga met je kind op een zachte plek zitten, een lekkere fauteuil of bank waar je lekker met elkaar kunt knuffelen. Als je kind zo vervelend is heeft het eigenlijk time-in nodig. Knuffel je kind en vraag: hoe voel jij je? Voel jij je boos, bang, verdrietig of blij? Vraag aan je kind: wat heb je van mij nodig? Wat kan ik voor je doen? Misschien komt er geen duidelijk antwoord. Maar als je de kalmte kan bewaren is het voor beide een goed moment om er bij stil te staan wat je kind nodig heeft.

3. Als de situatie te overweldigend is voor je kind maar je kunt echt niet weg probeer daar dan een oplossing voor te vinden. Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat je kind niet steeds tegen je aanleunt, maar dat het wel je hand mag vast pakken als de spanning te veel is. Als je kind wat ouder is en zich misschien een beetje schaamt over zijn gedrag kun je afspreken dat je zegt dat juist JIJ een beetje gestrest bent en gesteund moet worden. Een klein ‘geheim onderonsje’ doet ook altijd wonderen. Het mag natuurlijk niet de bedoeling dat we onze kinderen overal vandaan houden wat spanning oplevert en dat wij onze kinderen nergens meer aan blootstellen. Maar we moeten tijdens deze stressvolle situaties onze kinderen wel goed in de gaten houden om te kijken of ze niet in hun overlevingsmodus staan.

4. Als je ziet dat je kind overprikkeld raakt geef ze dan niet te veel details over de activiteiten die gaan komen. Kondig de activiteiten zo kort mogelijk van te voren aan. Bijvoorbeeld in de ochtend: opa en oma komen vandaag bij ons op bezoek. Of: vanavond gaan we bij familie ... eten. Soms is het goed om de mensen waar je naar toe gaat ook te informeren over je kind. Het beste is om je kind zo dichtbij mogelijk te houden tijdens het bezoek en met zo weinig mogelijk lichamelijk contact van bekenden. Dit klinkt misschien een beetje gek en onvriendelijk. Toch vindt je kind het fijn om grenzen aangeboden te krijgen omdat hij dit zelf niet goed kan aangeven. De bekenden mogen best één knuffel geven bij binnenkomst maar daarna moet de focus bij de moeder liggen. Zelf heb ik dit jaren lang ‘verkeerd’ gedaan. Mijn dochter leek voor andere mensen een heerlijk, charmant kind. Ze kroop bij iedereen op schoot en begon te knuffelen en kusjes te geven. ‘Wat een heerlijk kind is dit’; werd er regelmatig gezegd. Nu weet ik dat ik dat nooit had moeten laten gebeuren maar ik was allang blij dat de focus even niet bij mij lag zodat ik even aandacht voor mijzelf en anderen had. Zolang je kind nog niet goed aan je is gehecht, is het niet verstandig om het te veel bij ‘vreemden’ te laten zitten en knuffelen.

Fijne feestdagen!