Wist jij dat er drie verschillende vormen van onveilige gehechtheid zijn?

Wist jij dat er drie verschillende vormen van onveilige gehechtheid zijn?

Hechtingsproblemen, wat zijn dat eigenlijk? Voor mensen die niets van hechtingsproblemen weten is het heel moeilijk om te zien dat een kind dit probleem heeft. Vaak wordt het gedrag van zo’n kind veroordeeld als lastig, druk of verwend. Ook kan hij juist zeer charmant en vriendelijk overkomen. Pas als je meer weet van de symptomen kun je tekenen zien van een verstoorde hechting. Dan zul je zien dat het lastige of juist zeer charmante kind aan het overleven is in plaats van leven. Een van de eerste tekenen die ik achteraf ging zien bij mijn dochter was, dat ze tijdens feestjes het liefst bij vreemden op schoot ging zitten. Ze had totaal geen moeite om deze mensen ook nog een kus te geven. Natuurlijk kreeg zij voor dit gedrag uitbundige reacties: wat een heerlijk kind is dit!! Maar met de kennis van nu weet ik dat dit duidelijke tekens zijn van een verstoorde hechting. Kinderen die veilig gehecht zijn gaan zelden bij vreemden op schoot zitten en kusjes geven. Zelf had ik moeite met dit gedrag van mijn kind. Het voelde niet goed. Maar helemaal mijn vinger erop leggen kon ik niet. Nu weet ik dat dit ongepast gedrag is. Daarom vind ik het belangrijk dat er meer bekendheid komt over deze diagnose. Hoe vroeger je de signalen van deze stoornis herkend, hoe eerder je aan de juiste aanpak kunt gaan werken. Nu wordt deze stoornis pas vaak gesignaleerd als de kinderen naar school gaan. Vaak is dan het gedrag al zo verstoord dat veel van deze kinderen uiteindelijk niet thuis kunnen blijven wonen. Ook wordt er vaak een verkeerde diagnose gesteld. Het kind krijgt dan ADHD of autisme als diagnose. Dit is een gemiste kans voor deze kinderen en hun ouders. Naast dat het belangrijk is om de soorten gehechtheid te onderscheiden, is het ook belangrijk om de verschillende, vaak zeer uiteenlopende symptomen helder te krijgen. Hierover later meer op mijn volgende blog. Om te begrijpen wat hechtingsproblemen zijn is het belangrijk om eerst te weten hoe een veilige hechting tot stand komt. Hoe ontstaat een veilige hechting? De hechting van een kind begint al bij de zwangerschap. Dan kan er al contact met het kind gemaakt worden. Dit betekent dat een baby in staat is om signalen al op te vangen in de buik. Als de zwangerschap goed en zonder te veel stress is verlopen wordt de baby geboren en kan hij aan een stabiele volgende fase beginnen, buiten de buik van de moeder. Kinderen die veilig gehecht zijn hebben een goede balans tussen exploratiedrang en gehechtheidsgedrag. Zij durven nieuwe taken aan te gaan, zijn angstig wanneer de moeder uit het zicht is en zoeken toenadering bij terugkomst, waarna ze weer verder durven te exploreren. Het is belangrijk dat de moeder sensitief, coöperatief en toegankelijk is. Een veilige hechting zorgt ervoor dat het kind angst en stress kan reguleren. Dat is de basis die nodig is voor een kind om veiligheid te voelen en zich verder te ontwikkelen in exploratie, spelen en leren. Kinderen die goed gehecht zijn kennen gevoelens van trots, voelen zich waardevol als mens en hebben vertrouwen in zichzelf en in hun eigen mogelijkheden. Ook hebben zij het gevoel dat zij mensen in hun omgeving kunnen vertrouwen en weten dat deze het beste met hun voor hebben. Nu duidelijk is wat een veilige hechting is kun je de volgende drie vormen van een verstoorde hechting onderscheiden: Wat zijn de verschillende vormen van verstoorde gehechtheid? Naast de veilige gehechtheid bestaan er drie verschillende soorten gestoorde gehechtheid, namelijk: 1. Angstig vermijdend gehechte kinderen 2. Angstig ambivalent gehechte kinderen 3. Gedesorganiseerd/ gedesoriënteerd gehechte kinderen 1. Angstig vermijdend gehechte kinderen Deze kinderen hebben hun gehechtheid geminimaliseerd omdat zij de wereld om zich heen als niet veilig ervaren. Zij hebben niet het gevoel dat zij er toe doen bij hun moeder. Zij ervaren een enorm gevoel van leegte en hebben niet de vaardigheden om in contact te gaan. Als een kind met een vermijdende gehechtheid in een spannende situatie komt zal hij stress ervaren. Hier is echter niets van te zien bij het kind. De kinderen zoeken weinig tot geen steun bij de moeder, ook in situaties waarin dit wel zou moeten. Als deze kinderen volwassen worden ervaren zij de wereld anders. De emotionele, mentale kant van het leven, met gevoelens, gedachten, verlangens en dromen is een wereld die hen niet bekend is, omdat zij dit in hun jonge jaren door omstandigheden niet hebben kunnen ontwikkeld. 2. Angstig ambivalent gehechte kinderen Deze kinderen zoeken juist heel veel toenadering bij de moeder en zijn weinig geneigd om zelfstandig activiteiten uit de voeren. Kinderen met ambivalente gehechtheid ervaren chaos omdat de wereld om hun heen niet veilig voelt. Dit kan verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld een gewelddadige gezinssituatie of opgroeien in een oorlogsgebied. Uitspraken van deze kinderen kunnen zijn: ‘Ik wil wel graag knuffelen maar mijn lijf zegt nee’ ‘Ik vind het fijn om te knuffelen maar word gelijk bang’   3. Gedesorganiseerd/ gedesoriënteerd gehechte kinderen Bij deze kinderen is er sprake van een combinatie van gedrag, met kenmerken van angstig vermijdend en angstig ambivalente gehechtheid. Enerzijds zoeken zij toenadering tot de moeder, terwijl dit tegelijkertijd stress oplevert voor het kind. Vaak is er sprake geweest van een ingrijpende gebeurtenis (trauma). Je kunt bij deze kinderen tegenstrijdig gedrag zien op hetzelfde moment, bijvoorbeeld dat het kind toenadering zoekt, maar met de rug naar de moeder toe. Ook kan het toenadering zoeken en heel dicht bij de moeder opeens omdraaien. Deze kinderen hebben ook vaak last van ongerichte, onvolledige of onderbroken bewegingen of gezichtsuitdrukkingen. Deze bewegingen zijn vaak asymmetrisch. Ook kunnen zij verstarren of zich stil houden in het contact met de moeder. Deze vorm van gehechtheid onderscheid zich van de andere gehechtheidsvormen omdat deze kinderen zich geen raad weten met de tegenstelling die zij ervaren. De moeder is tegelijkertijd een bron van angst en veiligheid en dit geeft een onoplosbare situatie voor het kind. Gedesorganiseerde gehechtheid kan ook ontstaan doordat de moeder zelf te maken heeft gehad met een verstoorde gehechtheid in haar jeugd. Als deze problemen niet zijn uitgewerkt in therapie kan het kind met zijn gedrag de moeder ‘triggeren’ waardoor zij hierop gaat reageren vanuit de pijnplekken van haar jeugd. Uit onderzoeken is naar voren gekomen dat milieu, mishandeling en misbruik ook factoren kunnen zijn die een gedesorganiseerde gehechtheid kunnen veroorzaken. De moeder heeft wel voor de veilige nabijheid gezorgd, maar de omstandigheden waren niet veilig. Daardoor wordt de moeder een bron van troost maar ook gevaar, een tegenstrijdigheid die bij het kind verwarring veroorzaakt. Hij wil dan zowel vluchten als naderen tot de moeder. De moeder ervaart liefde en genegenheid voor het kind, maar stress en spanning van de omgeving.   Welke vorm van onveilige gehechtheid herken jij het meeste bij jouw getraumatiseerde kind?
Over de schrijver
Tineke
Door

Tineke

op 28 Jan 2014

Het is weer een heel verhaal met veel herkenningspunten, ga zo door zou ik zeggen.

Ilse
Door

Ilse

op 03 Feb 2014

Mooi.....

Lieneke
Door

Lieneke

op 08 Feb 2016

Aanvulling bij de laatste alinea: Een moeder is een bron van gevaar als een moeder ook onderdeel uitmaakt van de onveilige situatie. Naast dat het inderdaad ook een bron is waar een kind automatisch naar toe trekt. Een kind weet niet waar het aan toe is.

Esther Groenewegen
Door

Esther Groenewegen

op 13 Feb 2016

Hoi Lieneke, Dank je wel voor de aanvulling. Dat is ook zeker waar. Als de moeder onderdeel is van de onveilige situatie zal het kind toch naar de moeder trekken terwijl het op het zelfde moment ook de bron van onveiligheid is. Dit is super verwarrend voor het kind en kan resulteren dat het kind op een gegeven moment helemaal niet meer naar de moeder trekt.

Roos
Door

Roos

op 12 Feb 2016

Interessant en informatief artikel, dank hiervoor. Ik wil benadrukken dat hechting met vaders ook een zéér belangrijke rol speelt in het laten slagen van hechting. Dit is waar ik op dit moment problemen in ervaar.

Esther Groenewegen
Door

Esther Groenewegen

op 13 Feb 2016

Hoi Roos, Dank je wel voor je reactie op mijn blog. Natuurlijk is de vader ook een heel belangrijk hechtingspersoon. Grootouders kunnen ook belangrijke hechtingspermonen zijn. Dank je wel voor deze toevoeging!! Hechte groet, Esther

N
Door

N

op 17 Mar 2016

Sommige dingen zijn voor mij heel herkenbaar...mijn ouders zijn sinds mijn 5de jaar gescheiden, het was een scheiding die 2 jaar heeft geduurd voordat het officieel was. Mijn vader heeft nooit willen scheiden en uitte dat naar mij toe en zei verschrikkelijke dingen over mijn moeder. Ik ben altijd bij haar blijven wonen(werd mij gevraagd bij wie ik wilde wonen toen ik 5 was). Ik heb een poos geen contact gehad met mijn vader vanaf mijn 15 en dan weer even wel maar elke keer weer begon hij over mijn moeder in negatieve zin. Ik heb altijd ergens hoop gehad dat het contact met hem goed zou worden maar helaas...hij is inmiddels dood en ik ben wel naar zijn uitvaart gegaan nadat ik hem 10 jaar niet gezien had. Het rare was dat een man mij aansprak en begon te vertellen nadat hij wist dat ik zijn dochter was dat het een nare moeilijke man was, hetgeen wat mij bevestigde dat mijn hoop die ik altijd had verloren hoop is geweest. Diezelfde man is toen naar mijn vriend gegaan en zei tegen hem dat mijn vader geen fijne man is geweest! Ik vond het raar maar die man bleek achteraf een paragnost te zijn.

Debaillie joke
Door

Debaillie joke

op 27 Feb 2018

Beste, ik heb tal van diagnoses en begeleiders. Ik weet nu zeker dat ik hoogsensitief ben. Ik heb een dochter van 4 en zou er graag voor zorgen maar ze is bij de papa. Ik mag haar zien met iemand erbij. Dat doet me enorm veel verdriet. Ik weet niet hoe de situatie aan te pakken. Ik ben nu ook verhuisd. Weten jullie raad?

Esther
Door

Esther

op 01 Mar 2018

Dank je wel voor je reactie, Uit je bericht lees ik je onmacht en verdriet. Ik ben elke vrijdag om 10.00 te vinden op Facbook waar ik een uur lang beschikbaar ben om vragen te stellen via Facebook live. Ik kijk er naar uit om je daar te ontmoeten zodat ik je misschien een beetje op weg kan helpen. Hechte groet, Esther

Reactie plaatsen